ارزیابی پایداری کشاورزی در ایران با استفاده از شاخص‌ ترکیبی پایداری

ارزیابی پایداری کشاورزی و شناخت نقاط قوت و ضعف آن این قابلیت را دارد تا در هر منطقه به قانونگذاران در اتخاذ سیاست­ها و راهبردهای متناظر با وضعیت کنونی کمک نماید. هدف این پژوهش، ارزیابی پایداری کشاورزی ایران از طریق سنجه­های کشاورزی پایدار در پنج بعد اقتصادی، اجتماعی، زیست­محیطی، فنی و سیاستی بود. برای دستیابی به این هدف، با استفاده از یک شاخص ترکیبی پایداری(ICSA) و وزن­دهی سنجه­ها بر اساس روش تحلیل سلسله مراتبی (AHP)، سطح کلی پایداری کشاورزی طی بازه زمانی 1384 تا 1394 تعیین شد. نتایج نشان داد شاخص ترکیبی پایداری در ایران با میانگین521/0، در وضعیت پایداری قرار دارد و روند این شاخص طی سال­های مورد بررسی از 41/0 تا 65/0 با نرخی معادل 15/4 افزایش یافته است. استان­های فارس، خراسان رضوی و آذربایجان شرقی به ترتیب با مقدار 683/0، 653/0 و 625/0 بهترین وضعیت پایداری و استان­های سیستان و بلوچستان، خراسان جنوبی و هرمزگان به ترتیب با مقدار 348/0، 374/0 و 397/0 ضعیف­ترین پایداری کشاورزی را به خود اختصاص داده­اند. با توجه ­به­سطح متوسط پایداری کشاورزی لازم است متولیان بخش کشاورزی با سرمایه­گذاری بر روی زیرساخت­های تولید از جمله بذر، کود، استفاده از سیستم­های نوین آبیاری و روش­های مناسب کشاورزی در جهت توسعه پایدار کشاورزی گام بردارند.